A despedida entre Bob e Charlotte, metáfora da soidade da vida, co ‘Just
Like a Honey’ sobre o fondo do bulicioso e solitario Tokyo, poñendo fin a unha
historia chea de contrastes e novas sensacións.
Así se presenta tamén ‘Psychocandy’, cheo de contrastes e novas sensacións.
Para experimentalo, mellor pechar os ollos e imaxinar unha viaxe cuns ruidosos
surfistas punkis posuídos por un delirio en espiral que evoca a todos os
desherdados da historia do rock'n'roll, algo escuro e decadente pero cun aire
moi ‘cool’. Un desgarbado mozo golpea uns caldeiros do lixo mentres soa unha
serra mecánica no medio dun xardín cheo de flores e ao fondo se escoita a inane
monotonía vocal dun ser de cara sinistra e tétrica mais de corazón doce e
melancólico... unha sorte de Frankenstein co pelo cardado. Toda unha
experiencia!!!
The Jesus And Mary Chain crean cunha mirada calidoscópica que viaxa entre a
psicodelia de 'Inside Me', o garaxe desenfreado de 'In A Hole' e 'The Living
End', as melodías pegadizas de 'Taste Of Cindy' e 'You Trip Me Up' ou o pop
máis intimista de 'Cut Dead' e 'Just Like A Honey'. Unha fusión de ritmos
minimalistas e directos que soportan unha doce melodía pervertida e afogada de
xeito premeditado baixo unha tormenta de distorsión e acoples, e cunha
intensidade desenfreada ou pausada segundo vaian saíndo os demos ou as fadas.
Unhas fadas vestidas de coiro negro e uns demos convertidos en xoguetes de
plástico (“I'll be your plastic toy“). Ata daquela ninguén se atrevera a tanto.
É como sentir a sensación dunha froita doce cunha polpa que che corta a
lingua. Evocando esa permanente antítese, esa eterna loita entre o ben e o mal,
a mesma que figuradamente mantiñan as mans do reverendo Harry Powell. Anos máis
tarde alguén saído dunha tétrica mina atoparía a pedra filosofal, a comuñón
perfecta entre estes dous mundos, pero antes uns irmáns xa instigarán o caos do
que xurdiu esa loita, na que nunca prevalecerá unha opción sobre a outra...
“I got the modern sounds of modern Massachusetts”... Jonathan
Richman, todo un personaxe dentro da historia da música moderna, tiña claro o
seu lugar cando proclamou isto na mítica ‘Roadrunner’. Este himno, que
pasaría á historia do rock, é a definición dun estilo de vida, dunha actitude
para afrontar esa estrada cotiá que percorremos, infinita e sen retorno... e
como a música nos evade e nos axuda a mostrar unha faciana máis optimista, a
pesares de sabernos perdedores de antemán... cun destino inevitable: “Indo a
máis millas por hora [...] encántame coa radio acesa / axúdame a estar só ata
altas horas da noite [...] Non me sinto tan mal no coche agora / Non me sinto
tan só, coa radio acesa".
Sempre á marxe das modas, creou un estilo e unha imaxe propios. Como dicía
John Felice, veciño e amigo de Richman, gustáballe facer as cousas en solitario,
posto que unha e outra vez lle propoñía montar unha banda e el negábase.
Debedor tanto dos crooners como dos cantautores folk, tanto do rock’n’roll dos
50 coma do pop dos 60, a súa imaxe vai contracorrente, basta con ver unha foto
dos propios Modern Lovers para decatarse. Richman co pelo curto e un aspecto
sinxelo e minimalista rompía coas tendencias do momento, nunha época de cabelos
longos, onde se impoñían entre outras estridencias, o estilo extravagante e
teatral do glam. Mesmo resulta ser un auténtico straight edge, unha
década antes de que existise sequera o calificativo, rexeitando os hábitos
toxicómanos habituais nos músicos de rock da época, tal é como reivindica en 'I'm
Straight', e todo iso, a pesares de convivir e establecer amizade con
consumidores habituais.
Na súa volta a Boston despois da súa intensa pero infrutuosa estancia en
Nova York, seguindo as pegadas da Velvet Underground e tentando facerse un oco
na escena musical da cidade, contacta con Felice e para ledicia deste fundan The
Modern Lovers. Estamos en 1970 e se Jonathan apenas cumpriu dezanove anos, John
é un adolescente de quince. Despois dalgún que outro cambio, a principios de
1971, a banda consolidase con Jonathan Richman, Jerry Harrison (teclados),
Ernie Brooks (baixo) e David Robinson (batería), con aparicións esporádicas á
guitarra de John Felice, cando llo permitían os seus estudos, as cales se irán
reducindo ata desaparecer.
Logo de labrarse unha boa reputación en directo, espertan o interese dalgunha
compañía e en 1972, pasan varias veces polo estudio de gravación. Na mesma
semana de marzo gravan practicamente todo o material do que máis tarde se
publicaría como disco. Dunha sesión con John Cale para Warner son seis
cancións, mentres que 'Girlfriend' e 'Modern World', son gravadas
con Mason & Apere para A&M. Dos nove temas iniciais cos que sairía o
disco, só 'Hospital' non é desas datas, sendo rexistrado un ano antes
pola banda noutra gravación. Posteriores reedicións do disco recollen outros
temas gravados nesas sesións e noutras futuras con Kim Fowley aos mandos, entre
eles o imprescindible 'I’m Straight' ou 'Dignified and Old' e
'Government Center'.
Aínda que musicalmente bebían directamente da Velvet Underground, o
espírito xuvenil e alegre de Richman contrastaba coa escura e decadente mirada
de Lou Reed. O álbum semella un tratado sobre a procura do amor, expresado nas
desventuras dun amante moderno, que coma un trobador recita as súas miserias
alleo á música que soa, mentres cun aire adolescente se laia das súas
infrutuosas andanzas. A estas alturas sobra dicir que se trata dun monólogo
creativo do propio Jonathan Richman, que capitaliza case completamente todos os
temas.
Se en ‘Roadrunner’ “a autopista é a túa noiva”, no resto das
cancións o amor está presente, sempre cun alento moi xuvenil, coma en ‘Astral
Plane’: “Esta noite estou só no meu cuarto / volvereime tolo se non
dormes comigo / eu estarei contigo / reunireime contigo no plano astral”. Riscando
a guitarra a través do son hipnótico e intenso do Farfisa introducímonos de
cheo en ‘Old World’, onde reivindica os clásicos e salda a súa débeda
con eles, pechando logo o circulo con 'Modern World' e o seu sarcástico "I'm
love with the USA". Ironía e sarcasmo sempre presentes, igual que na
caótica pero consistente ‘Pablo Picasso’, escrita en colaboración con
John Cale, sendo así a única que non asina so o xenio de Boston. A electrizante
e urxente ’She Cracked’, supón a enésima versión dos seus problemas coas
mulleres. Trátase dun tema moi punk que ben puido ter asinado o propio Johnny
Thunders. ‘Hospital’,é unha canción reconfortante á vez que triste, un
amor fatal é o fío condutor que envolve unha relación contraditoria: “déixame
volver á túa vida / non soporto o que fas / pero estou namorado dos teus
ollos”. ‘Someone I Care About’,en busca do amor sincero e comprometido,
como a fermosa balada ‘Girlfriend’,unha canción núa, un alegato post
adolescente na procura do amor verdadeiro.
As tentativas de levar adiante o disco prolónganse polo menos aínda un ano
máis, e no medio de todos estes enredos, múltiples gravacións e vaivéns
xeográficos, Jonathan Richman perderá o interese en publicar unhas cancións que
parira facía xa demasiado tempo e que xa non reflectían a súa alma. Cando
finalmente se publica o álbum ‘The Modern Lovers’ en 1976, a banda xa
levaba separada desde 1974, debido principalmente ao distanciamento estilístico
de Jonathan Richman co resto do grupo. Isto reflictese en que case ao mesmo
tempo deste lanzamento, el se presenta co seu novo combo, mantendo case o mesmo
nome (Jonathan Richman & The Modern Lovers), e cunha proposta musical
evolucionada e moi diferenciada daquela recollida nas sesións de principios da
década, e que supón o comezo dunha prolífica carreira en solitario.
Os demais compoñentes dos Modern Lovers acabarán nalgunhas das bandas máis
influentes e importantes da época. Deste xeito, John Felice, funda os Real
Kids, unha fantástica banda punk rock. Jerry Harrison unirase aos Talking
Heads, mentres David Robinson marchará facerse cargo das baquetas de The Cars.
Pola súa parte, Ernie Brooks pasa a ser o baixista habitual de Elliott Murphy.
Case nada...
A pesar da aparición de bandas tan interesantes como os Stooges ou MC5, nos
70 foron habituais as efémeras aventuras de bandas importantes na historia do
rock como a Sonic’s Rendezvous Band ou os Nerves, nunha escena musical que
estaba maioritariamente copada por bandas de hard rock ou rock sinfónico,
algunhas das cales tiñan unhas pretensións musicais grandilocuentes que se
estendían máis aló dos dez minutos. Igualmente fugaces, os Modern Lovers, cun
estilo cru e sinxelo, persoal e directo, ían influír en toda a xeración punk
anos máis tarde, non só musicalmente, senón tamén pola súa actitude e
autenticidade.
O mundo de hoxe, inexorablemente globalizado, imprime en nós un selo
estandarizado que reflicte os mesmos problemas, gustos, alternativas,
inquedanzas e fainos vivir mentalmente alonxados do noso entorno, homologando
unhas realidades con outras.
Probablemente Ian McKaye fose un visionario cando creou en 1980 o selo
Dischord, xunto cos seus compañeiros na banda Teen Idles, Jeff Nelson e Nathan
Strejcek. Un selo cunha política dirixida a promover as bandas locais. Cun
total desinterese en ser aceptado polo sistema e sen ningún aceno de
mimetizarse cunha multinacional discográfica (a diferenza doutros moitos selos
independentes da época que acabaron sendo absorbidas polas majors). Vender os
discos e as entradas dos seus concertos a prezos populares e asequibles para
todo o mundo, non gravar videoclíps, escoller moi ben a quen lle concedían
entrevistas eran algunhas das premisas que marcaba o súa forma de entender a
música. MacKaye non procuraba o éxito, só pretendía crear o seu propio sistema,
un sistema orientado aos intereses da sociedade na que vivía, nomeadamente da
escena musical de Washington DC, e non escravizado e vendido aos beneficios das
ventas como a industria musical. Proba delo é que hoxe en 2012, pasados trinta
anos, e despois de axudar a saír adiante a bandas tan fantásticas como The
Nation Of Ulysses ou The Make-Up, Dischord Records segue fiel aos principios
cos que foi creada. E por suposto Ian McKaye tamén.
Nun principio MacKaye, Nelson e Strejcek foron asociados co xermen da
cultura straight-edge, un estilo de vida que inclúe o rechazo ás drogas e o
alcol. Tras este primeiro paso MacKaye e Nelson deixarían unha fonda pegada no
underground americano con Minor Treath, unha das bandas máis influíntes do
hardcore punk dos oitenta xunto con Bad Brains e Black Flag. Minor Threat
publicaron dous álbums e varios ep’s, cunha música directa e unhas letras
intelixentes e incisivas. Despois disto MacKaye segue ca súa frenética
actividade e crea Embrace, ata que en 1987 das súas cinzas e das doutra banda
da escena local, chamada Rites of Spring nace Fugazi.
Ao frente da banda con MacKaye estará Guy Picotto, que ao igual que o
baterista Brendan Canty, provén de Rites of Spring, unha banda deudora do
legado de Hüsker Dü e asociados xunto a Embrace (novamente Ian MacKaye) do que
logo se coñeceu como emocore, onde as principais diferenzas co hardcore
atópanse na temática das cancións, máis intimistas e persoais. Sen embargo, esa
clasificación sería rexeitada drasticamente por Picotto, quen ía a ser unha
peza fundamental na faceta creativa e que ía poñer a reputación da banda en
directo nun bó lugar, cos seus aloucados e eléctricos bailes e a súa fascinante
interpretación vocal dos temas. Completará a formación o baixista Joe Lally.
Comprometidos con moitas causas sociais, Fugazi ofrecen concertos cos que
recadar fondos para múltiples delas, ademais de dar actuacións xirando
practicamente por cada recuncho dos USA e por case todos os países do mundo na
súa furgoneta.
A banda desenvolve a complexa madexa do post-hardcore, un estilo que non é
nin post-rock, nin slowcore, nin hardcore, nin punk... pero é todo ao mesmo
tempo. Sube, baixa, arranca, para, susurra, berra... por eses sinuosos
sendeiros se move a música de Fugazi, cunhas letras moi atrevidas,
intelixentes, sinceiras e introspectivas, invitando á rebelión individual para
construír unha sociedade máis xusta.
'13 Songs' son exactamente iso, trece cancións, o resultado dos dous primeiros
Ep's da banda, os sete temas do Ep Fugazi e os 6 de Magin' Walker, compostos
todos eles por MacKaye (6) e Picotto (7). Calquera dos dous ep's ten un nivel
excelente por separado, pero xuntos acadan un resultado espectacular. O máis
excitante para quen se achegue a eles e que isto só é o comezo dunha longa e
incrible discografía.
Fugazi comeza coa mellor carta de presentación posible, 'Waiting Room',
convertido xa nun clásico do rock, sendo un dos seus mellores temas e dos máis
versioneados. A rabia e a frustración xuvenil percorren os cinco minutos da
canción, nun alegato contra o inconformismo.
Outro momento estelar é 'Suggestion', unha das cancións máis aclamadas da
banda, onde a protagonista é unha muller, que esta farta de ser vista como
muller-obxecto. Con esta canción gañáronse as simpatías dos sectores máis
tolerantes do feminismo, posto que as riot girls máis duras non gustaban de
seren apoiadas por homes, xa que consideraban que a loita polos seus dereitos
era patrimonio seu en exclusiva.
O álbum está cheo de enerxía contida unhas veces e desbordada outras, con
temas como ‘Bulldog Front’; a inquietante e desgarradora ‘Give Me The Cure’;
‘Glue Man’ totalmente hardcore, chea de rabia e tensión; a acelerada e melódica
‘Margin’ Walker’, unha peza moi habitual no estilo da banda; ou ‘And the same’
unha dura crítica ao racismo e a violencia. 'Bad Mouth' reflexa o choque
interxeneracional, de como aceptar e vivir co que se é en lugar de criticar aos
que envexamos. Moi na liña vai ‘Burning’, en permanente calma tensa, invita ao
oínte a tomar as rendas da súa vida e deixar de ser alienado polo sistema ao
igual que a pegadiza ‘Burning Too’.
Pechan as sensacionais ‘Provisional’ e ‘Promises’, nunha liña moi emo, e
entre medias ‘Lockdown’ cun ferinte e repetitivo riff de guitarra transmitindo
inquietude e urxencia, a mesma coa que Fugazi nos invitou unha e outra vez ao
longo dos anos a despoxarnos das ataduras da sociedade capitalista, deixando de
ser remeiros presos desa galera endiañada que viaxa a ningunha parte, para
poder navegar polo mar da vida na nosa propia embarcación e cara o rumbo que
desexamos.
Amor e morte. Duas caras da mesma moeda. Unha moeda que cando é lanzada ó aire sabes que traerá funestas consecuencias, pero ó mesmo tempo observas o seu brillo cos ollos dun neno de 5 anos que espera maxia no mundo. Nunca hai maxia. A cabeza, o corazón e o estómago dun mesmo é un lugar oscuro no que vivir, cheo de maldade e traxedia. Nick Cave, o xenio enfermizo, consciente sempre desta dicotomía, escupe na súa música esa negritude, ese pozo sen fondo, pero nunca con tanta beleza como neste Murder Ballads. A morte vista cara a cara. E de tanto mirala un acabase rindo, case abrazandoa, e en momentos fugaces de marabillosa intuición, convertea en amor. Asómate ás tebras, non te marees, e solta unha longa carcaxada, como se comprenderas a esencia do mundo. É o que fai Nick, con lirismo desbordante. Mareome....
Cando unha persoa se converte nun asasino? Todos o somos un pouco. ¿nunca quixeches matar a ninguén? ¿nunca te enamoraches de alguén a quen quixeras matar todos os días? Saca Cave do imaxinario colectivo unha serie de historias que as convirte en persoales, transformación de lendas populares en partes de un mesmo, en pezas do puzzle propio. O arrogante músico explota o seu estilo de crooner apaixoado e atormentado. Fasciname. Agónico discurrir polo lado maligno do corazon humano, viaxe só de ida, con un soplo de esperanza final. Embarcate no tren que te levará ó teu inferno persoal.
Ese tren discurre mirando a varias historias de asasinos en serie, tremebundos e malignos contos que poñen os pelos de punta, cada canción é unha porta a un mundo de sangue, morte e maldade.
Song of Joy, a mais terrible do disco, fala de como un médico sae a curar un enfermo e ó volver atopa morta a toda a súa familia. Cave conta a impactante historia como un deses narradores viaxeiros de antaño. Ese narrador que palabra tras palabra fai surxir o escalofrío no ointe: él era ese medico, e agora vaga polo mundo contando a sua traxica existencia. Helaseme a sangue. Creo que os matou el mesmo. O vento parece aullar mentras Cave canta. Fai frío. Teño ganas de matarte.
Stagger Lee, enfático personaxe, capaz de voarche a cabeza por calquera nimiedade. Botano da casa e lanzase a recorrer mundo armado co seu Colt 45. Acaba a tiros nun lonxano e mugriento bar por culpa dunha puta. Que cousas. Amor a primeira vista? Ganas de sexo rapido? Ou simplemente é que queria pegarlle catro tiros ó primeiro que llo pedira... Teño ganas de matarte.
Love Creature, canción ou xemido, realidade onírica, vento do deserto aullando. Parece unha pausa do medio da tormenta.
Where theWild Roses Grow, con Kylie Minogue, ou como enamorarte dun asasino. El levaa ó río, ese río da vida e da morte, bicaa e mataa. Toda beleza debe morre, di... Preciosa, terrible. A sangue baixa pola auga, e el dase a volta e marcha. Quero matarte asi.
The curse of Millhaven, ou esa cidade maldita onde todos estan destinados a morrer. Inevitable fin. Lottie, rapaza de ollos preciosos e 15 aniños que vaga pola canción, confesa ter matado a moitos mais do que parece. Belcebú con ollos verdes...
The kindness of strangers, tristisima historia dunha inocente xoven que trata de buscar a sorte na vida e se atopa coa maldade personificada no seu asasino, que lle pegou un tiro e deixouna atada a unha cama. Ganas de chorar, cando se pon Anita Lane a cantar e literalmente irrumpe en sollozos contaxiosos. Que triste é todo. Ganas de matarme.
Crow Jane, blues arrastrado e o´Malley´s bar, historia dese veciño que conta como mata xente durante 14 minutos de cancion, e sinte unha leve erección ó soltar toda a súa paranoia, levannos a Death is not the end., tema de Bob Dylan, que canta Cave rodeado de amigos tentando dar unha mensaxe algo esperanzadora despois de tanta miseria. E un pouco tarde, non che parece, Nick.
Para o final deixo Henry Lee, a miña favorita. Interpretada xunto a PJ Harvey, relata como o amante é apuñalado por ela cando este lle conta que xa ten outra muller. Belísima, non podo parar de escoitala. Mulleres que matan ou morren brutalmente, pero que antes diso aman ou son amadas. A realidade supera á ficción, e Pj case acaba co matrimonio de Cave tras unha relación apaixoada. Aterradora beleza, amor fugaz, calor de dous corpos ansiosos... ¿é música no aire ou é a nosa propia vida? Non o sei. So sei que xa non te quero matar... porque te amo demasiado.
¿Alguén che regalou un disco fai pouco? Vouche contar a historia dun que me regalaron a min fai moitos anos, e que leva moito tempo facendo os meus días mais levadeiros.
Fai mais de 15 anos, entrei nunha tenda de discos ávido de carne, buscando o Santo Grial, disposto a fundir o meu escaso potencial capitalista en rodaxas sonoras. Algo buscaba, pero non sabia o que. O dono da tenda, veteran en mil concertos, contame a súa historia mentras pincha uns poucos vinilos. É esta unha historia triste, a dun home de Leon que a mediados dos 80, xa cumpridos os 30 anos, se da conta de que a súa vida está colgando dun fio. Con muller e fillos, non ten ningunha propiedade, vive dun oscuro garito rockeiro, e o seu unico legado para os nenos que amamanta é unha colección de mais de 17.000 discos. Sinte a vertixe cando alguen na radio anuncia a fin do vinilo en favor do rompedor formato cd. Vende a colección, excepto os 700 imprescindibles para sobrevivir. Arrepintese ó instante. Cos cartos marcha de Leon e escapa para A Coruña. Alí monta a tenda, tras darse conta de que a música é o seu único e irrenunciable modo de vida.
Escoito asombrado, a experiencia de alguen que vive e ama a música. A charla toca ó seu fin. Eu non sei que disco comprar. E el abreme o camiño da luz. Colle un da marabunta, aparece este Radio City. Big Star, penso, ¿quen serán estes fulanos? O home regalame o disco, coma quen regala sabiduría adquirida tras moitos anos. Non fun consciente do que estaba a pasar. Ahora si que o son. Regaloume un raio de vida, horas de escoita maldita pensando na muller amada. Regaloume unha entrada directa ó magnífico inferno do pop.
Esta historia de desapego, de homes erraticos que vagabundean polos surcos da vida, é tamen a historia de Alex Chilton. Foi Alex un deses músicos talentosos, dotados para arrancar unha melodía de calquera lado, home zarandeado polo destino, o consumo industrial de drogas, os amores obsesivos e o seu propio desapego ó exito. Lider dos Box Tops, grupo xuvenil prefabricado para o triunfo comercial, escapou por pernas asqueado do negocio musical. E caeu ó lado do seu amigo de sempre, Chris Bell, outro personaxe tráxico. Nace Big Star, editan o nº1 Record, magnifica colección de cancións á que ninguén presta atención, e Bell vaise do grupo tras chocar co irrascible Alex. ¿Fin da historia?
Pois non.
Dos restos do grupo nace Radio City. Colección de cancions de tristura atroz e fraxil beleza. Sí, é pop, din os críticos. ¿pero non se supoñía que o pop tiña que ser alegre e vital? Aquí vexo demasiade oscuridade esperandome en cada rincón e a Chilton levandome por camiños que non quero recorrer. Mais crudo e directo que o seu antecesor, Radio City non carece deses guitarreos armónicos e dos xogos vocais imposibles, pero desprende un olor a amores perdidos e soños irrenunciables. Ole a ela.
A escoita levanos a ese estado felizmente idiota, a ese momento da mente despreocupado, no que nos volvemos débiles ante os vaivéns vitais. Antecesor do negrísimo "Third/Sister Lovers", parece que Chilton empeza a recorrer os camiños tortuosos que o levarán ó estalido emocional do seu último disco. As cancións abanéan coma sostidas nunha corda a unha altura infinita, coma se o ritmo se perdera no aire por momentos.
A cara A é dunha beleza dificil de describir. Iniciada coa nerviosa e caotica "O My Soul", na que Chilton lle canta a esa nena que lle fai perder os estribos, unha banda a punto de estalar cálmase de repente e atopa a liña da perfección en "Life Is White". Canción de total resentimiento amoroso ..."non te quero ver porque sei do que careces"... deixa un pouso de amargura, porque a sensación que da é que iso que di a letra non é o que pensa o que a canta. Decir o contrario do que se pensa, maldita maneira de espantar fantasmas.
O grupo desbordase na incrible "way out west", súplica subliminal... "ela intenta non amarme pero sabe que é imposible"... "faime ser malo, pero amoa nesas noites solitarias na miña habitación"... Unha melodía inocente levanos a transitar unha historia de amor desesperado dun home resignado, que lle pide a ela só que o ame. ¿e tan dificil?
A estas alturas a alma xa está algo desmontada segun a agulla cruza os surcos compulsivamente, pero cando soa "what´s going Ahn", algo se ven abaixo. Demasiado bonita e demasiado especial. O ritmo ralentízase como cando a acaricias na cama, a melodía elevate como si ela che susurrara ó oído ... encantasme ... o "oh no" que Chilton gime ó final da canción, ¿é de placer ou de renuncia? Nunca o sabrei.
O corpo xa está preparado para a prodixiosa "You Get What You Deserve". Aumenta o dramatismo da melodía, o ritmo a contratempo, as pausas en lugares insospeitados... A estas alturas a mestria de Big Star moldeando melodías está fora de dubida. Despois de amar a esa rapaza, dan ganas de conducir rapidamente escoitando este tema a toda voz, atravesando a noite en busca dun lugar mental onde a felicidade sexa mais tibia e soportable.
Interminables esforzos consiguen darlle a volta ó acetato. Soa "Mod Lang", agresiva, cruda, dificil. ¿Acabouse o caramelo para dar paso ó vinagre? A resposta témola na incrible "Back of a Car", xoia absoluta, ritmo hipnótico, dulzura punzante, guitarras caprichosas. Ese asento traseiro do coche, esa música atronando, esas ganas de decir todo, esas palabras que non saen. Nunca mellor resumidas as urxencias xuvenís e a frustración adulta.
A psicodelica "Daisy Glaze", sorprendente no seu final, antecede a unha canción das que non se olvidan facilmente. "September Gurls" ou como os romances veraniegos non se apartan da nosa mente nunca xamais. Melodia amasable, dan ganas de volver a ese agosto - setembro a abrazar a esa rapaza que se pasea pola praia... oh when she makes love to me... grita Alex Chilton.
Antesala do seu posterior descenso ós infernos por culpa da mantis relixiosa Lesa Aldredge e do consumo indiscriminado de sustancias alucinóxenas, todavía Radio City ten luz e esperanza. Nunha tarde soleada o disco brilla como se fose parente do sol, pero non o pilles nunha noite de auga. Si ela non está o teu lado pódete afundir na miseria.
É un disco dunha beleza enorme, dunha capacidade de seducción infinita, producto de duras experiencias, de soños inalcanzables e de mulleres arrebatadoras. A traxedia da vida vista a traves dos ollos da muller amada. Dísco de vaporosa presencia, misterio todavía lonxe de descifrarse, transita por terrenos comúns a todo mortal con especial sensibilidade. Dan ganas de acariciala ó escoitalo.
Si algúen che regala este disco, colleo con mimo, pinchao delicadamente, escoitao con paixon. Estanche regalando vida, modos de sentir, estanche regalando unha parte de si mesmo, que quere que ti teñas. ¿Hai mellor maneira de abrazar a alguen que regalando o Radio City?
Para unha banda que anda sempre no camiño da experimentación, co tempo é difícil non acabar soando decadentes. Sonic Youth, sen embargo, comezaron soando decadentes, para logo atopar un equilibrio que non abandonarían case nunca ao longo da súa carreira, cunha linguaxe sónica que explora territorios ata entón descoñecidos. Os reis do ruído, como adoitan ser chamados, acadan notoriedade nos albores da explosión do rock alternativo, despois de medraren na latente e prolífica escena underground americana dos oitenta, e acaban por converterse nos gurús da experimentación e o ruído. Desde aí deixan unha pegada que fai que a súa influencia transcenda a todo o rock.
Nacen no entorno dunha manifestación artística denominada No Wave, unha sorte de contracultura da contracultura, unha reacción nihilista contra a domesticación do rock e inimiga dos convencionalismos. Isto provoca uns inicios nos cales a banda explora novos sons na vangarda musical de Nova York cun marcado carácter noise. Experimentan con ritmos atonais e repetitivos, xogando entre a disonancia e a distorsión e usando afinacións alternativas pouco habituais ata entón. Na procura de sacarlle á guitarra novos e estraños sons, exploran diferentes posibilidades, como introducir elementos baixo as súas cordas. As súas primeiras incursións neste universo sonoro de harmonías e distorsión sería da man do mestre Glenn Branca, co cal deron os seus primeiros pasos os guitarristas Thurston Moore e Lee Ranaldo, na banda Glenn Branca Ensemble, compartindo experiencias con futuros membros doutras bandas da gran mazá coma os Swans ou Helmet. esta impresionante
‘Daydream Nation’ representa o equilibro para Sonic Youth, e pecha unha triloxía que comezara con ‘E.V.O.L.’(1986) e ‘Sister’ (1987), logo dunhas primeiras obras máis inaccesibles. Neste disco alcanzan ese punto no cal a experimentación e as estruturas máis convencionais se atopan. O álbum combina longas pasaxes instrumentais mezcladas con ruidosas explosións de guitarras distorsionadas entre enmarañados ritmos acelerados e melodías conscientemente desafinadas. A diversidade expresiva e interpretativa de Gordon, Moore e Ranaldo enriquece unha proposta xa de por si apaixonante desde a perspectiva creativa.
Unha suxerinte voz feminina susurra “spirit desire..., spirit desire..., spirit desire… we will fall" …unha explosión sónica de guitarras que soben e baixan inundan os nosos sentidos nun espectacular xogo harmónico. Soa ‘Teen Age Riot’, que abre esta obra mestra, incluída no arquivo da Biblioteca Americana do Congreso, algo só reservado a obras de moita relevancia. Todo soa como unha ensamblaxe perfecta, todo acoplado e sen fisuras. Sen tregua segue 'Silver Rocket', un trallazo punk que se vai diluíndo e consumindo durante case noventa segundos para logo renacer das súas propias cinzas. Aquí demostran a súa capacidade para construír e deconstruír cancións, difuminar e disolver melodías, para logo recuperalas, cando xa parecía que o caos se apoderara de todo, algo que tamén acontece en ‘Total Trash’. A voz de Kim Gordon é a protagonista na fermosa ‘The Sprawl’ e na enérxica interpretación de ‘’Cross the Breeze', ("quero saber, se debo quedar ou marchar?"), cunhas longas pasaxes instrumentais con Moore e Ranaldo unidos en medidas e distorsionadas improvisacións. ‘Eric's Trip’, ‘Hey Joni’ e ‘Rain King‘, soan diferentes, cantadas pola dylaniana voz de Lee Ranaldo, convertido nunha especie de crooner futurista.
A estrañísima ‘Providence' precede á marabillosa 'Candle', como a obra do pintor alemán Gerhard Richter que ilustra a portada. Trátase probablemente un dos mellores temas de toda a súa discografía, e combina todas as cualidades que definen a banda. O ritmo angustioso e urxente de ‘Kissability’ dá paso á triloxía final: ‘The Wonder’, ‘Hyperstation’ e ‘Eliminator Jr.’, que pechan un álbum cheo de contrastes rítmicos e sonoros recollidos baixo un mesmo prisma conceptual, tan críptico como atraente.
17 de agosto do ano 93. Ti so tiñas 5 anos. Todavía non eras consciente do placer que supón pasear por unha calle empedrada, angosta, chea de xente, deixando atras locais dos que sae fume, nos que ole a humanidade palpitante, para dirixirse a unha sala de concertos. Esa sala pode ser o Sin-é de Greenwich Village, paredes de pedra e ladrillo, e madeira no chan. E esa rúa pola que pasear quizais sexa St. Mark´s Place, fogar de beatnicks nos anos 50, lugar atestado de cafés, librerías e música. Alí, ese día de verán e calor infernal en Manhattan, tocou un dos meus músicos predilectos, unha alma sensible e tráxica, un talento encantador e que se fixo inmortal ó afogar pouco tempo despois no río Wolf, un afluente do Missisippi. Falo de Jeff Buckley.
Fagamos un exercicio imaxinativo. Deixemos voar o pensamento. Sentome a escoitar este disco, e véxonos andando collidos da man por esa rúa atestada, parando diante de escaparates cheos de libros, fumando un cigarro e entrando no Sin-é. Ese misterioso e guapisimo rapaz que está no escenario, solitario como se non houbese ninguen mais no mundo, é Jeff. Sonrie, e arrancase a cantar un tema, Be your Husband, antes de que nos sentemos. Todos os que estamos na sala quedamos calados e hipnotizados.
Foi a mesma sensación que tiven a primeira vez que lle dei ó play para escoitar este Live at Sin-é, un feitizo do que todavía non espertei. Editado inicialmente en formato ep con so catro cancións, agora podemos desfrutar o concerto completo nunha edición de doble lp, no que incluso se incluen as parrafadas de Jeff, algunhas delas sorprendentes, como a que nos descubre ó seu gran ídolo, o cantante pakistaní Nusrat Fateh Alí Khan. Nusrat, el é o meu Elvis, di Jeff nun dos monologos no disco. Nusrat falece no ano 97, o mesmo ano que Jeff. Vidas e mortes paralelas.
Pedimos algo de beber, e comenza a soar Lover you should´ve come over. Vaia canción de amor, ou quizais de suplica desesperada e suicidio ... nena, onde estas esta noite? non sabes o moito que te necesito... Jeff é consciente del mesmo e da súa traxedia ... demasiado xoven para agarrarme, e demasiado vello para simplemente liberarme e correr... , e da soedade na que estamos envoltos ... a veces debemos descubrir, que realmente non temos a ninguen... , o lume e os soños están presentes ... esperareite e arderei... ... meu corpo anhela un soño que nunca vendrá... e a ocasión perdida aparece como unha gran carga dificil de soportar. ... meu amor, deberias ter vido, porque non é demasiado tarde... ¿A que me soa?. Estremecedor.
Unha maxia dificil de describir estanos rodeando. A beleza, rara cualidade no ser humano, sen dúbida pousouse sobre este rapaz. Unha oscura luz ilumina a súa cara e a súa voz, unha voz que parece entrar en trance e te eleva a donde ela quere.
Soa Mojo pin. Cunha voz casi inaudible dinos Jeff que esa cancion é sobre un soño. Paisaxes oníricos, fuxida das duras realidades. A veces a el gustarialle que todo tivera sido un mal soño, como cando a súa nai o leva a ver un concerto de Tim Buckley. Jeff tiña 8 anos. Ela dille a ese neno asombrado: Jeff, ese é teu pai. é o ano 74. Un ano despois Tim Buckley morre de sobredose. Deixa un pouso amargo no seu fillo, músico por cuestion xenetica, e suicida en potencia. Tim anticipa o triste destino do seu fillo, que acosado por un trastorno bipolar acaba morrendo antes dos 30 anos. ¿por que se lanzou a nadar vestido aquela noite?. ¿Aburrirase de vivir?, ¿foi por unha muller, sempre esa muller diabólica que nos atormenta? Ou quizais simplemente foi porque tiña que ser.
Quizais a explicación a teñamos en Grace. As palabras vanse desgranando ó ritmo feitizante e sincopado da Telecaster... “Non teño medo de marchar/ Pero resulta tan lento/ e recordame a dor/ que tal vez deixei atrás..., ... a miña voz, apagandose canta o amor e chora o tempo que pasou e non volverá... ...estou esperando o lume... ¿fala do lume eterno, sentase a esperalo? Vaia visión. Nese momento, tras catro cancións, damonos conta de que estamos diante de algo especial, de beleza inusitada.
O concerto discurre entre eses temas que anticipa o fantastico disco Grace, e versións marabillosas de Nina Simone, Van Morrison ou Bob Dylan. Polo medio, unha Last goodbye, que pon a pel de galiña. Cando teña que decirche adeus, será con esta canción. ...este é o noso ultimo adeus, dichesme mais para vivir, mais do que nunca saberás, este é o noso ultimo abrazo, deberia soñar e ver sempre asi a tua cara, por qué non podemos atravesar ese muro?, quizais porque nunca nos coñecemos de todo, besame por favor, este é o noso ultimo adeus... Jeff tivo que amar moito a esa muller da que se despide.
O climax final acercase. Eternal life, canción premonitoria, é o preludio da explosión. Soan os acordes de Hallellujah, a maxica canción de Leonard Cohen. E a miña cabeza volvese a desplazar á outra realidade paralela, a moitos anos despois. Catro amigos nun coche, unha lixeira fumareda cubre a parte cercana ó teito, alguen cambia o cd, e comenza a soar esto. Faise o silencio. Un silencio interminable mentras a interpretación de Jeff enche o coche e as nosas almas. Ningun dos catro nos movemos, paralizados, ante a revelación que supon percibir cos poros abertos esta bestialidade. Acaba a canción. Non nos miramos. Sabemos que todo estamos coa lagrima a punto de caer. Nese momento de amizade e traxedia, comprendemos por un instante fugaz a beleza do mundo. Tal é o poder da música.
Todavía hoxe desexo gritar con todas as miñas forzas ó acabar de escoitar Live at Sin-é, gritar de rabia e felicidade, gritar coa pouca forza que queda tras ser destrozado por esta lección de vida. Pero sinceramente penso que, por moito que grite, ninguén me vai a escoitar.
Jeff non gritaba, susurraba, e morreu novo cando o mundo apenas escoitaba o seu enorme talento.
Taking drugs to make music to take drugs to… (Tomando drogas para facer música para tomar drogas…). Este loop, ademais de ser o nome dunha das primeiras sesións gravadas por Spacemen 3, é toda unha declaración das súas intencións. Qué foi primeiro?...
En 1987, dous brillantes mozos de 21 anos entran nos estudos VHF Sound Centre de Rugby para gravar o seu segundo álbum, ‘The Perfect Prescription’. Peter Kember e Jason Pierce, mais coñecidos como Sonic Boom e J. Spaceman, son os culpables dun amalgama sonoro onde prima o minimalismo, a repetición, o feedback..., con influencias do blues, do soul e da psicodelia, dando vida a un universo cheo de novas sensacións, para quen queiran probar algo novo.
‘The Perfect Prescription’ é unha experiencia radical, unha viaxe ao lugar no espazo-tempo ao que todos queremos ir cando pechamos os ollos pola noite, ese lugar que cadaquén ten idealizado e mitificado persoalmente. Ese lugar que é diferente para todos pero que evoca os mesmos sentimentos… ese paraíso.
Spacemen 3 acadan aquí un nivel incrible, a compenetración entre Kember e Pierce é perfecta. Atópanse nun momento de eclosión creativa excepcional. Estamos ante a confluencia de dous xenios que logo tomarían camiños diferentes. Pat Fish, líder da banda The Jazz Butcher, quedou alucinado deles desde o comezo, dicindo que Spacemen 3 eran extraordinarios, e que nunca vira nada igual.
Este experimento sonoro comezará xa tres anos, nunhas sesións nas cales aínda estaba lonxe sequera o primeiro disco, pero onde xa se rexistraron unhas primixenias versións de Walking with Jesus’, ‘Things'll never be the same’ e ‘Come down easy’. Kember describiu ‘The Perfect Prescription’ como "unha especie de álbum conceptual, que trata das nosas mellores e peores experiencias coas drogas". E xa que é un álbum de experiencias, nada mellor que o tempo para acumulalas. A banda bota máis de oito meses nos estudos VHF, un tempo que lles permitiu experimentar e perfeccionar o seu son. Kember e Pierce encárganse da produción e reducen a cantidade de overdubs de guitarra para que os temas puidesen soar máis directos. O fuzz e o trémolo son dous efectos esenciais do son de Spacemen 3, cos cales crean atmosferas hipnóticas, unhas veces sobrecargadas e outras transmitindo serenidade e profundidade.
As cancións son como pequenos paraísos artificiais, que invitan a cruzar ao outro lado para vivir novas experiencias extrasensoriais e a evadirse a outros lugares, sempre á procura de estados de ánimo que alteren a mente. 'Take me to the other side’ marca o comezo desa viaxe (“vamos nena colle a miña man / e camiñemos pola area / iremos a lugares nos que non estivemos / veremos todas as cousas que non vimos”). A travesía vai discorrendo paseniño pola suave ‘Walking with Jesus’, seguida da repetitiva ‘Ode to Street Hassle’. O experimento sonoro ‘Ecstasy Symphony’ lévanos ao climax coa marabillosa ‘Transparent Radiation’, unha canción que pode trasladarnos a un atardecer, nun lugar solitario, o laranxa do sol vaise confundindo co azul escuro do ceo e unha melodía que o atravesa, un son etéreo que o vai enchendo todo… e despois, un sentimento de felicidade indescriptible… ‘Feel so good’.
A partir de ai o experiencia torna cara abaixo, coa calidoscópica ‘Things'll never be the same’, e comezase a caer suavemente con ‘Come down easy’ ata rematar a viaxe con ‘Call the doctor’, vencido, nostálxico, anhelando esa efémera felicidade, que sempre nos abandona. Se estivese, sempre, ata o final, enchendo de sentido o universo, ata que todo volva a ser irremediablemente igual… de real. Esa doce condena destruirao todo…, pero igualmente a vida tamén o fará. Por iso mellor será que o seu final sexa o meu tamén.
Un pequeno escenario ó fondo. Unha sala oscura, parecida a unha caverna. O espacio repleto de xente dos que so se ve o blanco dos ollos entre tan pouca luz. Calor, alcol, suor. Sete mesas nas primeiras filas, que pronto sobraron cando apareciu Mr. Pickett ... e se desatóu a tempestad do soul... Unha forza semellante á dun furacán invadiu o pequeño antro. Lume incandescente, un tema tras outro a audiencia foi noqueada. Ritmo, paixon, intensidade, algo saido do mais fondo das entrañas volvia loca á parroquia ali presente, féminas desbocadas ante tanto alarde. Un tema lento, de xeonllos no escenario, cantando como se fose a última vez que o faría, fai que todos desexen sexo desenfrenado e cheo de tenrura ó mesmo tempo . O soul en estado puro. Wilson tiña algo que só teñen os mais grandes. Tiña SOUL, ese ritmo infernalmente abrasador que che penetra dentro e alimenta a tua alma cos mais intensos fogos do averno, esa música parida na marmita onde se mestura o amor, a paixon e os desexos con outros ingredientes moito mais malignos. Chamabanlle the Wicked Pickett, e abofé que foi o mais malvado soulman dos anos 60.
Nado en Alabama, nunha familia de 11 irmáns, a violencia apareceu na sua vida moi pronto. A súa nai abusaba físicamente do pequeño Wilson. Como válvula de escape refuxiase nas igrexas, templos de culto nos que as voces dos nenos negros pretendían xuntarse con Deus. Esa formación gospel foi chave na súa futura vida musical. Pronto fuxe de onda a nai para irse co pai a Detroir. Nas súas rúas inxecta sangue urbana á musica que lle sae do fondo dos intestinos. Pronto acompaña ó mesmísimo Sam Cooke a cantar de igrexa en igrexa. Vivindo cerca da indixencia mais plena, cando case non tiña para subsistir, abrenselle as portas dese ceo ó que canta, cando os cantantes negros coma el comezan a firmar contratos para interpretar música secular. Monta un grupo, os Falcons, e substitue a ese Deus etereo ó que lle cantou sempre por un novo elemento a idolatrar: a muller amada.
Nunha época na que o single era o rei, Wilson fartouse de sacar rodaxas explosivas. O día que o formato sg comenzou a desaparecer, foi o principio do fin da canción, un proceso que xa dura moito tempo e que segue costa abaixo. A canción como ente con vida propia, que se saboreaba, que se pinchaba unha e outra vez, deixou paso a temas agrupados en lps, dobres e triples, que en moitos casos non fan mais que ocultar a falta de talento dos seus interpretes. Dous minutos e medio son suficientes para sintetizar mil emocións, é a grandeza da musica. Este The Sound Of Wilson Pickett, non é mais que un agrupamento de singles, un detrás do outro, que nos ensina o potencial do terrible cantante, na época mais esplendida da súa carreira, ese ano 67 no que graba ata 3 albumes con Atlantic.
Borracho penitente, con unha vida chea de altercados e visitas á carcel, irascible, tiña mal beber e era habitual velo con armas de fogo armandoas gordas, agredindo as suas multiples mulleres, conducir bébedo ata o paroxismo e acabar invadindo xardins alleos. Un deses xardíns foi o do alcalde de Englewood, que o perdoou a cambio dun concerto gratuito, non sen antes decir que … o peor enemigo de Mr. Pickett chamase Jack Daniels… Todo iso trasladabase á escea. O seu estilo, sacado do fondo de unha garganta que parece que vai quebrar en calquera momento, impoñíase con tensión e febre cando os focos o iluminaban.
Foi Jerry Wexler, o mítico productor, o que o fixo chorar por primeira vez na súa vida, cando graba con Solomon Burke o tema If you need me, éxito de Pickett, co que outro se levou a gloria que lle parecia destinada. Pero Wexler tiñalle que devolver a moeda, e vaia si o fixo. O productor Jerry Wexler, ó que se lle concede o mérito de acuñar o término Rythm and blues. Traballou cos mais grandes, ray charles, aretha, otis, e wicked pickett. Fillo de inmigrantes polacos, xuntase con un descendente de africanos, para crear a musica mais excelsa do ano 67. Entre as paredes do estudio Stax e dos estudios Fame, graban os grandiosos temas soul que se incluen no Lp do que falamos. Este último, unha antigua fabrica de tabacos, era un lugar especial, en palabras do propio Wilson, no que parecia que se transpiraba a alma da música negra. O que pasaba entre esas paredes so o saben os musicos que interviñan nesas maratonianas noites de música, estimulantes, tensión e maxia. Alí viu Wexler o fogo de Pickett, como el mesmo decía, “Cando grita, grita notas”, “a sua voz era tan potente como unha serra mecánica, pero nunca estaba descontrolada; sempre era melódica“ O cantante que implantou un novo nivel de ferocidade no soul, tamen era capaz de ser o mais doce, o mais suave dos cantantes. Facia coa sua voz o que queria. Faciache sentarte a escoitalo.
Que temos neste the sound of…? Xemas, mundos pasionais comprimidos en 3 minutos. Femias asasinas facendo coros e competindo a grito limpo con Wilson como nese I need a lot of loving everyday, lume nocturno no clasico Funky Broadway, duelos de guitarras e ventos, co organo Farfisa fumejando detrás en You can´t stand alone, e sobre todo amor, moito amor, e perdon, demasiado perdon polos excesos cometidos. A cara blanca e a negra do mais grande dos actos humanos nese trio de cancións, I found a love, I found the one, e I´m sorry about that. ¿Cómo se pode amar tanto e acabar facendo un dano irreparable? Son caras da mesma moeda, esa que a maioria das veces cae de canto, pero que cando cae de algun dos dous lados fai uns estropicios marabillosos e crueles ó mesmo tempo. A quen está lendo direille algo: si te enamoras de verdade algunha vez regala un disco co tema I found the one… e si todo se che escapa das mans, e sendo o último que queres neste mundo, lle fas dano á esa persoa, gráballe outro con I´m sorry about that. Case todo o que hai que decir sobre o que che pasa está nesas duas cancións. O resto corre da tua conta.
A Wilson Pickett parouselle o corazon os 64 anos, aquel que os fixo bater ó seu ritmo tantas veces. The wicked Pickett, o enfant terrible da música mais marabillosa.